PIREPs door Philipp

Volgens de AIP heb ik vooraf een e‑mail naar Aviapartner gestuurd. Zij antwoordden echter meteen (in tegenstelling tot de AIP) dat, als er geen handling gewenst is, ze ook geen PN nodig hebben. Volgens een mededeling bij het GAT moet de PN (waarschijnlijk uitsluitend voor de facturatie) in de praktijk naar mp.esslinger(at)strasbourg.aeroport.fr worden gestuurd. Na de landing heb ik 100LL (Shell) getankt. Vraag het beste meteen na de landing de TWR om de fuel truck naar je parkeerpositie te laten komen. Het telefoonnummer staat ook in de AIP. Het duurde wel een goede 15 minuten voordat de truck kwam, maar de literprijs (begin 2025) is slechts €2,41, wat minder is dan in het gehele zuidelijke derde deel van Duitsland. Top! Op het platform kennelijk geen verplichting tot het dragen van een hi-vis-vest.

Je verlaat het veld via Apron B door de opening in de jetblast-schermen en vervolgens door het draaikruis in het hek (geen contact met personeel). Te voet naar het treinstation bij de hoofdterminal duurt realistisch circa 13–14 minuten. Bekijk het vooraf even in Google Maps / Apple Maps, anders raak je de weg kwijt (er is geen bewegwijzering). Je moet beneden het 'betonblok' in en vervolgens via de 'brug' naar de perrons. Op zondag rijdt de trein slechts elk uur, anders vaker. Bekijk ook via Maps de vertrektijden om het een beetje te timen. Het ticket (€6,30 retour) koop je direct op het perron bij een automaat; plan daar ook een paar minuten voor in. Je kunt dit natuurlijk ook overslaan en een Uber direct naar het GAT laten komen. Kost ongeveer €30 naar de oude binnenstad.

Bij vertrek ga je het kleine GAT-gebouw in naast het genoemde draaikruis. Daar druk je op een bel en moet je brevet en ID onder de camera houden. Dan gaat de deur naar het platform open. Ook hier dus geen direct contact met personeel.

De factuur komt een paar weken later (naar het in de mail opgegeven adres). De tarieven tot 2 ton voor landing en dagparkeren (of één nacht) bedragen momenteel circa €50.

Let op: momenteel (augustus 2025) is er ook een NOTAM dat wegens werkzaamheden 48 h PPR voor alle vliegbewegingen vereist. Het e‑mailadres pc-aires@strasbourg.aeroport.fr wordt daarin vermeld. Handig om te noteren voor het geval het bovenstaande adres niet volstaat.

Vanwege een afspraak in juli weer naar Westerland/Sylt gevlogen (met alle nadelen in het achterhoofd). De openingstijden, tarieven en vooral de PPR-kosten zijn, zoals bekend, een schande, zodat je er eigenlijk niet meer naartoe zou moeten vliegen. TWR in elk geval coöperatief; was om 09:55h al op de radio bereikbaar en liet me naderen, zodat ik om 10:01h kon landen. Baan 06/24 en met name de afslag naar Platform 2 zijn in erbarmelijke staat; dat is al jaren zo en er gebeurt niets. Vlucht VFR, met 1,5 ton, 5 uur parkeren en vier POB. Zal incl. Austrocontrol waarschijnlijk net geen 150 euro kosten dankzij de opnieuw verhoogde tarieven. Ik was verbaasd dat er toch nog een flinke handvol eenmotorige toestellen stond. 100LL voor 2,84 € is ook niet bepaald aantrekkelijk. Op het platform is high-vis ook verplicht. Verder niets bijzonders te melden. Helaas is er al geruime tijd geen App2Drive meer. Taxi naar List (haven) inmiddels net geen 50 €; UBER is kennelijk iets goedkoper, maar kan lange wachttijden betekenen. Gosch (heeft bijna alle restaurants in List overgenomen) is inmiddels meer kwantiteit dan kwaliteit. Nog steeds leuk (maar natuurlijk niet goedkoop) in List is de Strandsauna https://www.strandsauna.info/.

Luchthaven in het zuidoosten van Ierland, bouwkundig vrij lelijk maar wel erg nuttig (Cork EICK is intussen duur; Kilkenny EIKK is al jaren voor externen nauwelijks bruikbaar). Let goed op de openingstijden. PPR per e‑mail naar operations@waterfordairport.net. Ze bevestigen, maar melden mogelijk niet dat voor internationale vluchten de douane (hoewel altijd op het veld) verwacht dat vooraf een GAR wordt gestuurd naar cmadde01@revenue.ie. IFR: alleen ILS, geen RNP. Geen radar vectors. Alles makkelijk en vriendelijk. 100LL geen probleem. De terminal is van binnen net zo lelijk als van buiten; er zijn geen lijn- of chartervluchten meer op het veld; alles ligt er wat braak bij. Een taxi (wordt door het OPS‑personeel gebeld; geen UBER) naar de stad Waterford kost ca. €20. Let op: Waterford zelf is geen schoonheid. Alleen de golfbaan op een eiland in de River Suir, ten oosten van de stad, is noemenswaardig. Verder is er op 10 km van de stad een mooi zwembaaitje bij Dunmore East.

Maar vanaf de kade midden in Waterford (tegenover het hoofd-busstation) vertrekken elke paar uur bussen naar Kilkenny: 40 minuten, €7 (en ze gaan overigens ook door naar Cork en Dublin). Zie www.dublincoach.ie/all-timetables/m9-express-service. Werkt prima. Kilkenny is veel mooier dan Waterford, wel behoorlijk toeristisch. Relatief hoge hotelprijzen.

Tarieven in Waterford: landing tot 1,5 ton €15; daarboven momenteel €50! Men is zich ervan bewust dat de sprong te groot is en heeft mij (met 1,6 ton) vriendelijk de €15 gerekend. De prijslijst wordt naar verluidt binnenkort aangepast. 100LL kost bij vertrek uit Ierland (zonder btw) €2,60, anders ongeveer €3.

Helaas worden de asfalt-standplaatsen op het platform slecht benut. Wie met een eenmotorige komt (maakt niet uit welke) moet voor parkeren langer dan 15 minuten meestal naar het gras, zelfs als je bij TWR expliciet om asfalt verzoekt. Met een tweemotorige (met enorme wielen en zonder wielkappen!) mag je daarentegen op een van de schaarse asfalt-standplaatsen staan. Jammer. Het enige positieve is dat het grasveld een echt goede drainage heeft: ook na dagenlange regen blijft het oppervlak stevig en is er geen plasvorming. Dus niet al te ernstig en je kunt gerust zijn. Brandstof (BP) nog steeds te duur. Verder operationeel alles in orde. Het hele security-gedoe is typisch voor kleine Duitse luchthavens met lijnvluchten. Recht tegenover de luchthavenparkeerplaats ligt het restaurant Fliegerhorst (voorheen "Zum Bruchpiloten"); erg old-school, maar met uitstekende huiselijke kost en een echte currywurst. Helaas wel wat beperkte openingstijden.

De luchthaven van de op één na grootste stad van Noord-Ierland, Derry (officieel: Londonderry). PPR per e-mail via flight@cityofderryairport.com. Let goed op de ATC-werkuren (ze nemen pauzes, tijdens welke niet kan worden gestart/geland). Vanwege geluidsbeperking meestal nadering op RWY 23, vertrek van RWY 05. IFR: alleen ILS, geen RNP. Vriendelijke, flexibele ATC; fraaie nadering over het water. Prettige afhandeling op het platform. Voor Avgas 100LL komt er een kleine truck. Na afloop word je via een draaipoort in het hek naar landside begeleid. Vandaar is het net geen 100 m naar de terminal. Daar, bij de informatiebalie, betaal je de heffingen en de brandstof. 100LL wordt, als je daarna het Verenigd Koninkrijk (UK) uitvliegt, zonder btw verkocht, momenteel voor £1,84. Daarna kun je ook nog de accijns (duty) terugvragen, waardoor de effectieve prijs £1,48 is, of ca. €1,75 per liter. Landings- en parkeerkosten zijn redelijk. De bus tussen luchthaven en stad rijdt helaas niet vaak. Taxi het best telefonisch bestellen, +44 28 7126 4466. Derry is geen wereldstad en niet overdonderend mooi, maar absoluut de moeite waard voor één dag. Veel cultuur en geschiedenis (niet alleen m.b.t. het Noord-Ierland-conflict en Bloody Sunday). Tip: doe mee aan een begeleide wandeling (https://www.derrycitytours.com/our-tours/public-tours/); elke twee uur, zonder reservering. £6 contant. In 1,5 uur hoor je alles; erg interessant. Lekker eten bij http://www.riverinn1684.com/silver-street/

Zo je wilt, de 'kleine broer' van Duxford. Het vliegveld is ook toegelaten voor internationale vluchten, je kunt dus (met GAR) rechtstreeks uit het buitenland aanvliegen. PPR (buiten de paar 'Event Days' slechts een formaliteit) via de website; daar moet je zo nodig ook meteen je GAR-referentienummer invoeren. Dus bij een internationale vlucht: eerst GAR, dan PPR. Starten en landen is ook buiten de openingstijden van de tentoonstelling mogelijk. Overhead join gewenst; in de regel is er geen radiodienst. Goed uitkijken, want er wordt soms ook NORDO gevlogen. Goede, lange grasbaan. Taxiwegen en platform zijn wat oneffen. Het tankstation voor UL91 en 100LL werkt met creditcard; bij mij deed pas de vierde (en laatste) het. Prijs 1,90 pond/L. 100LL is oké; UL91 is duurder. Het terminalletje produceert helaas alleen een klein bonnetje en geen echte factuur; ik weet dus niet of daarmee een duty drawback mogelijk is. Parkeren langs het hek naast de Tower. De vlucht moet worden ingeschreven in het logboek in het hutje achter de pomp. Het landingsgeld (15 pond) wordt bij de kassa in de shop betaald en geeft tevens toegang voor één persoon tot de Shuttleworth Collection en de Swiss Gardens. De Collection vond ik persoonlijk minder indrukwekkend dan die in Duxford, ook al zijn vrijwel alle tentoongestelde luchtvaartuigen er luchtwaardig. Het is gewoon kleiner en minder breed opgezet dan Duxford. De direct aangrenzende Swiss Gardens zijn inderdaad erg mooi en je kunt er goed tot rust komen. Eenvoudige catering in het café van de tentoonstelling. Overnachten op het veld is ook mogelijk.

Deze keer, voor de afwisseling, Calais (in plaats van Le Touquet) gebruikt voor overnachting en Schengen‑uitreis. Er is inmiddels een onlineformulier op de luchthavenwebsite van LFAC voor aanmelding bij de Douane. Dit is ook nodig voor vluchten die bijv. uit Duitsland komen! Helaas produceert dit na het verzenden geen enkele ontvangstbevestiging per e‑mail. Ook als je het dus zeker hebt gedaan, heb je geen bewijs in handen. Heel slecht. Bovendien wisselen de AFIS‑ en openingstijden van het veld geregeld; goed checken. Vriendelijke AFISO, bleef ’s avonds 15 minuten langer om mij als IFR‑verkeer nog in het overige verkeer te integreren en mijn FPL te sluiten. Bij aankomst (uit Duitsland) plichtsgetrouw even langs de Douane gegaan. Ja, men had mijn aanmelding voor morgenochtend naar UK; tot morgen. De volgende ochtend, op de aangekondigde tijd, natuurlijk geen Douane aanwezig. Dat schijnt daar volgens andere berichten voortdurend zo te zijn. Ik heb aan al mijn verplichtingen voldaan, nog even gewacht en ben toen vertrokken. Als EU‑burger heb je geen paspoortstempel nodig. Laat toch een vervelend gevoel achter. Dus: Douane in Calais absoluut onbetrouwbaar. Ook het loket voor het landingsgeld is onregelmatig bemand. Wat dat betreft is Le Touquet duidelijk beter. Positief: gratis en goed getimede bus rechtstreeks van het vliegveld naar Calais (behalve op zondag). De stad is in de oorlog grotendeels verwoest, maar er zijn toch een paar mooie monumenten (theater, Hotel de Ville, vuurtoren, Tour de Guet). Enorm zandstrand waar je goed schepen kunt spotten. Voor de rest is de stad eerder somber. Wel lekker seafood, bijv. in de Brasserie de la Mer. Hotels relatief duur voor wat Calais is. Landingsgeld LFAC 15€ (tot 2 ton) gunstig; parkeren EDEIS‑typisch op termijn wat prijzig, maar wie blijft hier langer dan hooguit een halve dag...

Helaas wordt ook hier, volgens de AIP (net als in Annecy), 24 u PN voor ALLE internationale vluchten geëist. Dit moet rechtstreeks aan de Douane worden gericht. Zie AIP. Maar een eenvoudige (volledige) e‑mail volstaat natuurlijk niet, nee nee. Je moet hun Word‑formulier gebruiken. Als je al on tour bent is dat nog lastiger dan van huis uit. En: voor aankomst en vertrek moet je telkens een apart formulier invullen en versturen! Het grootste ergernispunt is echter dat je je met deze aanmelding aan vaste tijden vastlegt (ook voor het vertrek) en alle flexibiliteit van de GA verliest. Hoonend is de opmerking van de Douane dat je te allen tijde wijzigingen kunt doorvoeren, mits je opnieuw de aanmeldingstermijn (van 24 u!) in acht neemt. Zo wordt Frankrijk helaas steeds onaantrekkelijker. Een ander aspect is dat kennelijk uit onwetendheid nog steeds bijna niemand deze aanmelding echt doet en er dan blijkbaar ook niets ergs gebeurt…? In elk geval een vervelende situatie. Zoveel voor het negatieve.

Het positieve: het landschap bij aankomst en vertrek is echt top; in dit opzicht zelfs duidelijk mooier dan Annecy. De IFR‑nadering is spannend, met steile hoek en variabele minima, afhankelijk van de MA‑Performance. Zeer goede ATC. Het 100LL‑tankstation staat op Apron Lima (bij voorkeur self‑service met BP‑Card). Helaas heeft het vulpistool geen vergrendeling. Parkeren kan ofwel direct op Lima, of noordelijk op het “Commercial Apron”; dat laatste is beter, want duidelijk dichter bij het GAT, waar je bij vertrek toch heen moet voor de betaling. Heerlijk zwemmen in het heldere Lac du Bourget (2,5 km van het veld); uiterlijk vanaf half juni al warm. Zie hotel Les Pieds dans l’Eau. Beste restaurant: Le Lido. Het centrum van Aix Les Bains (iets van het meer af) heeft een paar mooie parken en gebouwen (thermen, hotels, casino, enz.), maar is verder eerder saai. Chambéry (per trein in 10 min vanaf Aix te bereiken) is groter en beviel me erg goed. Helaas geen OV (en 11 km afstand!) tussen de luchthaven en Chambéry. Wie daarheen wil, kan beter LFLE overwegen. Heffingen voor 1,5 ton: 36 € (met één overnachting parkeren). 100LL: 2,35 €/l. Vriendelijk GAT‑personeel. Afgezien van de inreisproblematiek een topbestemming in de zomer!

In het weekend is er, zelfs met prachtig weer, nauwelijks verkeer (de vliegscholen zijn dan niet actief, er zijn maar heel weinig chartervluchten en privé wordt er ook nog maar weinig gevlogen). Dan worden die merkwaardige gepubliceerde aan- en uitvliegroutes meestal niet toegepast en kan vrijwel iedereen op verzoek rechtstreeks op koers aan- en uitvliegen. Doordeweeks is er soms juist veel lesverkeer, ook IFR, waardoor er vaak naderingen afwisselend in tegengestelde richting plaatsvinden, enz. Het landingsgeld voor een SR22 (1,6 t) bedraagt inmiddels iets meer dan €50, plus een forse naderingstoeslag. App2Drive is nog steeds op het veld beschikbaar. Om alleen naar Groningen te komen is het echter veel goedkoper om de bus te nemen. Google of Apple Maps helpt de bushalte en de tijden te vinden. Het ticket kan aan boord worden gekocht (je checkt bij instappen in met de EC-Karte en bij uitstappen weer uit). Met name een wandeling rond de binnenstad langs het water is de moeite waard; er zijn ook begeleide rondleidingen te voet.

Vaak gebruikte tankstop voor vluchten naar of uit de westelijke Alpen. Helaas heeft het veld vrij veel operationele beperkingen; de zondagse middagpauze is (zeker in de zomer) gewoon veel te lang. De geluidsbeperkende procedures zijn eigenlijk niet moeilijk op te volgen, maar er wordt toch elke keer preventief op gewezen; kennelijk hebben veel mensen er moeite mee. De baan vind ik niet zo hobbelig, maar hij voelt elke keer weer korter aan dan hij in werkelijkheid is. :-) 100LL is scherp geprijsd; de prijs voor MOGAS (95) is onverslaanbaar. De prijzen zijn altijd te raadplegen op https://www.loih.at/informationen/. Het landingsgeld voor 1542 kg is 26 euro, wat aan de hoge kant is, maar nog te doen. Al met al: wie zich niet negatief laat opvallen, wordt zeer vriendelijk behandeld.

Boven in het torengebouw (dat een beetje als een vesting aanvoelt) zit een goede ‘echte’ Italiaan op het veld (heerlijke carbonara!), waar ook de obligate schnitzel op de kaart staat. Qua uitzicht is het waarschijnlijk een van de bijzonderste vliegveldrestaurants van Europa. Reserveren is aan te raden. Voor tussendoor is er nog het kleine eettentje op de parkeerplaats en de club heeft ook een drankautomaat.

Voor mij is het een vaste tankstop halverwege tussen Rhein/Main en het hoge noorden geworden. 100LL kost momenteel 2,29 €/l en is dus slechts weinig duurder dan in Rendsburg en Borkenberge. De actuele prijzen zijn altijd te bekijken op https://flugplatz-hx.de/index.php/flugplatz/tankstelle. Bovendien zeer voordelige landingsgelden (en een landingsbonnenboekje); daarmee is het per saldo, afhankelijk van de omstandigheden, zelfs de goedkoopste tankplaats in Duitsland. Altijd vriendelijke bedrijfsleiders; doordeweeks soms ook zonder bedrijfsleider aanwezig. In de nadering kun je de exacte windinfo snel nog even via de smartphone checken op https://flugplatz-hx.de/index.php/flugplatz/flugplatzwetter (de bedrijfsleider mag de exacte wind immers niet meer doorgeven). Met name bij landing op baan 31 moet je merkbaar remmen, omdat die in de tweede helft afloopt. Negatief zijn de bomen ten zuidoosten van de baan en bovendien het feit dat zo’n veld geen echte horeca heeft; dat is mager.

Als je een wat zwaarder toestel hebt en het heeft vooraf veel geregend, probeer dan (bij voorkeur ’s ochtends vroeg op de dag van de vlucht telefonisch) een van de schaarse plaatsen op asfalt te reserveren; dan gaat het goed. Het restaurant op het veld staat helaas al enkele maanden leeg. Een opvolger lijkt ook niet in zicht, wat het veld natuurlijk minder aantrekkelijk maakt. De MOOEV-Ridesharingdienst is op het eiland ook niet meer beschikbaar. Fietsen zijn er natuurlijk nog wel. Restaurant "Düne 13" is vlot te voet te bereiken. Ook "Weiße Düne" is niet heel ver weg; eventueel te voet door de duinen te doen (2,3 km); het is een leuk restaurant, zeer goede service, wat prijzig. Verder gaan we af en toe naar Cornelius, een behoorlijk goede Italiaan, ook direct aan het strand. Daarvoor heb je echt een taxi nodig (ca. 25 €) of je huurt fietsen. Mooie stranden in het noorden. Het is leuk om het eiland met de fiets rond te gaan, vooral over de dijk in het zuiden van het eiland.

De zeer gunstige brandstofprijzen zijn steeds te raadplegen via https://www.edxr.de/; 100LL is in het verleden wel eens iets goedkoper geweest dan nu. Radioverbinding met de bedrijfsleider komt vaak pas tot stand op ongeveer 5–10 mijl vóór het veld, dus geduld. Helaas zetten en parkeren veel mensen nog steeds dom bij de tankplaats… het zou goed zijn als men even het verstand gebruikte. De grasvelden direct ten noordoosten van de tankplaats zijn vooral in het winterhalfjaar wat zacht, waardoor velen daar ook niet naartoe kunnen uitwijken. De hele platformconfiguratie is een beetje het zwakke punt van het veld. Verder alles prima.

Als je van sterk gereguleerde velden in de omgeving komt, is het eerst wat vreemd maar ook prettig; hier is alles gewoon "no problem". Gewoon een aeroclubveld. Voor de openingstijden de NOTAMs checken, al blijkt dat uiteindelijk ook flexibel te zijn. Geen echte PPR-plicht, maar gebruikelijk is om je kort in eenvoudig Engels via WhatsApp bij Rajko aan te melden. Het VFR Manual is vrij gedetailleerd over de aan- en uitvliegprocedures; in de praktijk is dat nauwelijks relevant. Aanvliegen op baan 36 is natuurlijk erg mooi. Baan en platform oké. Veel ruimte. Verder oogt het eerder als een sloopterrein, met vliegtuigwrakken, een oude defecte tankinstallatie en een vervallen clubhuis. Wie dat niet stoort, voelt zich er prima. Er worden touwen voor het vastzetten aangeboden. Ook taxi-service naar het nabijgelegen plaatsje. Voor overnachting wordt vaak verwezen naar Pension Goran, omdat de baas, Marco (erg vriendelijk en spreekt goed Duits), vroeger UL-piloot bij de aeroclub was. Daar heerst oude Joegoslavische charme; bovendien ligt het enkele honderden meters buiten de oude stad. Wie iets mooiers wil, kan eventueel Hotel Vista of het Wrungel overwegen, midden in de gezellige oude binnenstad. Of het Belvedere. Vrsar is best leuk, ook al is het publiek eerder wat eenvoudiger. Overal bootverhuur. Mooie wandelingen en zwemmen aan beide kanten van de haven. De tarieven voor LDPV staan in principe in het VFR Manual, maar zijn ook een beetje onderhandelbaar. Nu Portoroz steeds verder achteruitgaat, wordt LDPV steeds aantrekkelijker.

Qua kosten wordt het elk jaar wat duurder. Een landing met een C182 kost met alle bijkomende heffingen — zelfs met de AOPA-korting — inmiddels circa €80. Parkeren à €12,50 per nacht is echter nog steeds prima. Avgas 100LL (vorig jaar in Kroatië nog rond €2,40) ligt nu op €2,75. Overigens moet gezegd worden dat er nog steeds veel positief is. Ja, het veld heeft inmiddels "24h PPR", maar de indruk is dat men zich erg inspant om iedereen zo goed mogelijk onder te brengen (logisch, met die tarieven is het ook lucratief...). Alle hoeken van het platform worden benut; in dubbele rijen parkeren, etc. Al het personeel hebben wij als vriendelijk ervaren; Ana voorop heeft alles nog steeds rustig en goed in de hand. De NOTAMs met de openingstijden voor het veld en ATS zijn inmiddels echter gewoon verwarrend. Als je niet helemaal zeker bent, vraag voor de geplande aankomst- en vertrekdagen beter wanneer je wel en niet mag vertrekken en landen. Helaas zijn er op het veld nog steeds geen gestationeerde huurauto’s, zodat daar altijd wat logistiek voor nodig is. Taxi van en naar Bol kan €30–35 kosten. Door piloten wordt daar vaak Villa Daniela geboekt; is OK, maar geen luxe en al wat ouder. Voor eten is Taverna Riva (midden in het dorp) goed en aangenaam. Ook Ribarska Kucica (helemaal aan de oostkant van het dorp) maakt een goede indruk.

Nog een aanwijzing, omdat Brac graag gebruikt wordt als springplank met 100LL voor verdere vluchten naar Montenegro, Bosnien, Albanien, Kosovo, Serbien en Nordmazedonien: de douane/grenspolitie is weliswaar tijdens de openingstijden van het veld altijd aanwezig, maar los daarvan moet je vóór zulke Non-Schengen-vluchten (zowel vertrek als aankomst) tegenwoordig altijd een General Declaration invullen en naar meerdere e‑mailadressen sturen. Geldt in het algemeen voor alle Kroatische velden, zie AIP GEN 1.3.2.8.1. De details van de adressen krijg je van Brac Ops. Als je dat niet doet, worden er ten minste forse boetes in het vooruitzicht gesteld.

100LL nog steeds ruim onder 2 EUR per liter. Maar: in de zomer geen kans op parkeertoestemming. De enige mogelijkheid om de stad en de regio te bezoeken is dan doorvliegen naar Stenkovec LWSN, het aeroclubveld van de stad. Zie aeroklubskopje.mk. PPR tijdig aanvragen via aeroklubsk@gmail.com. Daarbij bevestigen dat douane/immigratie elders wordt afgehandeld. Je krijgt dan ook een aanvliegkaart toegestuurd. De grasbaan is breed en lang, maar reken op een hoge dichtheidshoogte. Op het veld is ook 100LL beschikbaar (en een onderhoudswerkplaats, etc.), waarschijnlijk niet zo goedkoop als in LWSK. Vanaf het veld met UBER of vergelijkbaar naar de stad.

Dit militaire vliegveld met civiele medegebruik is met wat papierwerk in zekere mate te gebruiken. Ideaal voor wie naar de regio La Spezia/Lerici of naar Carrara, Massa, Forte dei Marmi wil en niet gecharmeerd is van de stenige en korte baan van Massa LILQ (daar zijn de fees inmiddels trouwens ook behoorlijk hoog). Alles loopt via de kleine lokale Aeroclub Lunense. Minstens 1 week van tevoren moet je alle vliegtuigdocumenten als pdf aanleveren en formeel lid van de club worden. E‑mailadres: aeroclubsarzana@tiscali.it. Dat kost 100 euro per kalenderjaar. Vervolgens meld je elke vlucht aan en betaal je nog eens 15 euro per landing. De grootste beperking: de aeroclub (en dus de brandweerdienst) is in principe alleen op woensdag, zaterdag en zondag aanwezig. Wie op andere dagen wil vliegen, moet de betreffende brandweerdienst vooraf apart activeren en tegen hoge kosten betalen. Voor het bureaucratische deel helpt het als je Italiaans kunt communiceren, maar het clubpersoneel redt zich blijkbaar ook in het Engels. Het platform van de aeroclub ligt ten noordoosten van de baan, afgescheiden door een poort. Je kunt (als lid) ook Avgas 100LL (3 €/l) krijgen. De aeroclub heeft een Warrior en een TB9, maar er wordt weinig gevlogen. Daar staat tegenover dat er een groot aeroclub-restaurant is in een mooie tuin. Kortom: wie een paar dagen in de omgeving op vakantie wil, heeft aan dit veld een goede optie en uiteindelijk niet te duur, zeker als je meerdere keren per jaar komt. Desgewenst helpt de club ook bij het regelen van een huurauto.

Afgezien van de vrij hoge fees is alles absoluut prima. Om te beginnen is er een informatieve website: https://www.airport.genova.it/en/private-aviation-2/. Daar vind je de tarieven en het webformulier voor PPR. Wordt in zeer korte tijd beantwoord. Met uitzondering van enkele weekenden en als je maximaal een paar dagen wilt blijven, geen problemen met parkeervergunning. Momenteel moet je nog een korte "Denghe"-verklaring nasturen; klaar. Volgens de AIP moet je voor tanken vooraf ook BP bellen; ik weet niet of dat echt nodig is of helpt. Nadering eveneens totaal probleemloos, zowel VFR als IFR. Final 28 langs de stad en de haven is natuurlijk erg indrukwekkend. Het Avgas-tankstation ligt aan de westzijde van het noordelijke platform. Op de handling-frequentie (136.825) kun je het tankpersoneel nogmaals oproepen. Bij de pomp overal waarschuwingen "no decal, no fuel", maar in de praktijk is er geen woord gerept over die lelijke rode stickers. Betaling met BP-Card of creditcard. Prijs: 2,37€, dus aan de onderkant van de Italiaanse schaal en ook Europees gezien heel oké. Parkeren voor lichte vliegtuigen is doorgaans op de posities 310-313 (helemaal in het noorden), die ook geen pushback vereisen. Vervoer naar de terminal ging snel. Daar zijn de loopafstanden kort: toiletten, uitgang, café, autoverhuurdesks, bus, enz. Ook de huurauto’s zelf staan niet ver weg. De luchthaven ligt dicht bij de snelwegaansluiting, dus je bent echt snel onderweg naar je bestemming, in ons geval het schiereiland van Portofino, dus Santa Margherita Ligure, Rapallo, Camogli. Vooral Camogli met zijn kleine haven en strand beviel ons goed. Voor vertrek meld je je weer in de aankomstzone ("Meeting Point") en bel je kort het handling. Onopvallende security check, daarna even langs bij het OPS-kantoor om te betalen. De fees voor een toestel van 2 ton liggen rond 210€. Voor elke dag parkeren komt er slechts 5€ bij. Per pax nog eens ca. 20€ (maar als je met z’n tweeën bent kun je al bij het PPR "2x Crew, 0x Pax" invullen en betaal je dat niet). Dus: niet goedkoop, maar maak je er een echte reis-etappe van, dan is het prima te doen. Bovendien compenseren de vrij lage Avgas-prijs en de goedkope huurauto’s flink — elders ben je per saldo vaak meer kwijt. Daarna vlot naar het toestel. Vertrek volledig probleemloos; het grondpersoneel meldde ons toestel meteen "ready", zodat we eenvoudig start-up konden aanvragen en weg konden. Bij IFR-departure naar het noorden word je aanvankelijk de verkeerde kant op (en de zee op) gestuurd. Als het weer het toelaat, dien liever een Zulu-plan in (pickup bij VOG o.i.d.) en ga eerst VFR via de Passo dei Giovi.

Met 2,21 €/l voor 100LL ligt het veld nu praktisch op gelijke hoogte met Rendsburg EDXR en behoort het daarmee tot de goedkoopsten in Duitsland en Midden-Europa. De prijzen zijn steeds te raadplegen op https://borkenberge.com/gebuehren-preise/. De baan is lang genoeg, maar wordt aan beide zijden begrensd door vrij hoge bomen. Het tankpunt zelf is middelmatig; het moet eerst door een medewerker ter plaatse worden geactiveerd. De doorstroomsnelheid zou een tikje hoger mogen. Vooral zijn er direct bij het tankpunt geen geasfalteerde oppervlakken waar je een paar minuten kunt parkeren, en je moet naar de toren om te betalen. De bedrijfsleider is echter zeer vriendelijk. App2Drive nog steeds beschikbaar. Hier is vliegen zonder bedrijfsleider (Betriebsleiter) mogelijk, dus ook zeer vroeg en laat te gebruiken. Vanwege FoB, vriendelijkheid en de Avgas-prijs: vier sterren.

De bedrijfsleider, of een van hen, neigt duidelijk naar driftbuien… Laatst meegemaakt terwijl ik net aan het afrekenen was en een piloot bij veel verkeer besloot de verkeerde baan aan te vliegen… Met de typische Zell‑am‑See‑cliënten is het soms echt niet eenvoudig, maar je zou toch rustig moeten blijven. Eigenlijk hoort een RADIO-operator het verkeer niet zo te dirigeren als Zell dat doet (zie de actuele ontwikkelingen in Duitsland), maar in LOWZ zijn de omstandigheden nu eenmaal zeer bijzonder… In wezen Egelsbach in de Alpen (alleen zijn het daar niet luchtruimgrenzen die het proceduregebied zo inperken, maar graniet!). 38 € voor 1,6 ton is niet bepaald weinig, maar wel iets minder dan St. Johann. Te voet ca. 8 minuten naar de halte Bruckberg, vanwaar je met de bus (lijn 660) op elk moment naar Zell en Saalfelden of naar Kaprun kunt. Taxi’s zijn ook geen probleem en worden op verzoek door het personeel naar het veld geroepen.

De dagelijkse operatie op het veld wordt afgehandeld door de lokale vereniging, de Aeroclub Friulano. Je wordt geacht vooraf contact met hen op te nemen voor een voorgenomen vlucht, ook al staat dat niet expliciet in de AIP. Je krijgt doorgaans vlot een vriendelijke reactie en wat extra informatie over de nadering, enz. Maar: de aangekondigde tarieven zijn voor zo’n grasveld van een aeroclub inmiddels volledig buiten proportie. De landingsgelden zijn nog te doen, maar de parkeergelden zijn totaal absurd. Ter info: beide bedragen gaan niet naar de club, maar naar de Italiaanse ENAC, die het veld formeel exploiteert. Helaas verandert dat niets. Bovendien rekent de club nog 25 Euro voor het "handling". Per saldo kost een landing en 24h parkeren met een vliegtuig van 2 t op dit grasveld dus 100€. Met passagiers zou het nog meer zijn. Daarom uiteindelijk niet heen gevlogen. Avgas en Mogas worden niet aan derden verkocht. Jammer, want Udine is mooi en het veld ligt vrij dicht bij de stad.